โครงการสืบสานตามแนวพระราชดำริ (แก้มลิง)

กิจกรรม “ บริหารจัดการน้ำเพื่อป้องกันปัญหาการเกิดอุทกภัยอย่างมีประสิทธิภาพ ”

ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566

ณ ฝายหนองเป็ด ตำบลวังทอง อำเภอโคกเจริญ จังหวัดลพบุรี

**********************************

         โครงการสืบสานตามแนวพระราชดำริ (แก้มลิง) ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรม

ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) ทรงมีพระราชดำริไว้ เพื่อแก้ปัญหาอุทกภัยและยังคงใช้เป็นแนวทางการแก้ปัญหาน้ำท่วมจวบจนปัจจุบัน

        “โครงการสืบสานตามแนวพระราชดำริ (แก้มลิง)” สร้างขึ้นเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วมขัง โดยใช้หลักการทางธรรมชาติ คือกักเก็บน้ำฝนเอาไว้ เพื่อรอเวลาระบายน้ำออก เพื่อแก้ไขปัญหาอุทกภัยและปัญหาภัยแล้ง โดยจัดหาสถานที่เก็บกักน้ำ เพื่อรองรับน้ำฝน เมื่อถึงเวลาที่คลองสามารถระบายน้ำได้ จึงค่อยๆ ระบายน้ำจากส่วนที่กักเก็บไว้ ซึ่งจะสามารถลดปัญหาน้ำท่วมขังในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

     จากแนวคิดข้างต้น องค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรี จึงให้ความสำคัญในการพัฒนาแหล่งเก็บน้ำสำหรับบรรเทาปัญหาอุทกภัยและใช้ประโยชน์ในหน้าแล้ง ให้กับประชาชนในพื้นที่ และพื้นที่ใกล้เคียง การดำเนินโครงการสืบสานตามแนวพระราชดำริ (แก้มลิง) เพื่อการจัดหาแหล่งกักเก็บน้ำ ที่อยู่ในความรับผิดชอบขององค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรี โดยดำเนินการตามพระราชบัญญัติองค์การบริหารส่วนจังหวัด พ.ศ.2540 และที่แก้ไขเพิ่มเติมถึง
(ฉบับที่ 5) พ.ศ.2562 มาตรา 45 (7) คุ้มครอง ดูแล และบำรุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มาตรา 45 (8) จัดทำกิจการใดๆ อันเป็นอำนาจหน้าที่ของราชการส่วนท้องถิ่นอื่นที่อยู่ในเขตองค์การบริหารส่วนจังหวัด และกิจกรรมนั้นเป็นการสมควรให้ราชการส่วนท้องถิ่นอื่นร่วมกันดำเนินการ หรือให้องค์การบริหารส่วนจังหวัดจัดทำ

    องค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรี สำรวจพื้นที่เพื่อจะดำเนินการพัฒนา จัดทำโครงการสืบสานตามแนวพระราชดำริ (แก้มลิง) กิจกรรม“บริหารจัดการน้ำเพื่อป้องกันปัญหาการเกิดอุทกภัยอย่างมีประสิทธิภาพ” จึงพิจารณาคัดเลือกแหล่งน้ำในพื้นที่ “ฝายหนองเป็ด” อำเภอโคกเจริญ ซึ่งมีความเหมาะสมในการพัฒนาพื้นที่มากที่สุด เพราะพื้นที่บริเวณฝายหนองเป็ด ไม่สามารถรองรับน้ำที่ไหลลงมาจากอำเภอโคกเจริญได้อย่างเต็มที่ และฝายหนองเป็ดมีสภาพตื้นเขิน ทำให้เกิดน้ำท่วม ซึ่งส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตและการทำเกษตรกรรมของประชาชน

   โดยดำเนินการปรับปรุงภูมิทัศน์และสภาพแวดล้อม ขุดลอกคูคลอง ทำความสะอาด บริเวณพื้นที่ข้างเคียงของฝายหนองเป็ดให้อยู่ในสภาพสมบูรณ์ พร้อมรองรับน้ำได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ เพื่อแก้ปัญหาภัยแล้งและอุทกภัย และยังสามารถแจกจ่ายน้ำไปตามคลองส่งน้ำตามเส้นเดิมได้อย่างสะดวก

   สำหรับวิธีดำเนินการพัฒนาฝายหนองเป็ดนี้ เป็นการปรับปรุงตกแต่งบริเวณรอบ ๆ ฝายหนองเป็ดให้มีความสะอาด มีการกำจัดวัชพืชและปรับภูมิทัศน์บริเวณรอบสันคลองอ่างเก็บน้ำทั้ง 3 ช่วง คือ คลองเหนือฝาย คลองท้ายฝาย ฝายหนองเป็ด โดยมีพื้นที่การปรับปรุงและพัฒนารวมทั้งสิ้น 57,468 ตารางเมตรและได้มีดำเนินการ ลงหินคลุกรอบคันฝายหนองเป็ด เพื่อให้ประชาชนได้สัญจรเดินทางได้อย่างสะดวก และยังเป็นการช่วยเหลือและสนับสนุนพื้นที่การทำเกษตรกรรมของประชาชน ให้สามารถทำการเกษตรได้ทั้งในฤดูฝนและฤดูแล้ง

   นอกจากนี้ องค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรีมีการดำเนินการประชาสัมพันธ์และการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง ดังนี้

1. มีการศึกษาดูงานการบริหารจัดการแหล่งน้ำฝายหนองเป็ด

    เมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2566 องค์การบริหารส่วนจังหวัดสระบุรี ขอเข้าศึกษาดูงานเกี่ยวกับการบริหารจัดการแหล่งน้ำ ณ ฝายหนองเป็ด โดยมีนายจตุรงค์ เภากัน วิศวกรโยธาปฏิบัติการ ผู้รับผิดชอบโครงการฯ เป็นผู้บรรยายให้ความรู้ตลอดจนพาชมพื้นที่ฝายหนองเป็ด โดยวัตถุประสงค์ในการเข้าศึกษาดูงานเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ประยุกต์แนวพระราชดำริสู่การปฏิบัติและนำมาเป็นแนวทางในการบริหารจัดการแหล่งน้ำในพื้นที่จังหวัดสระบุรีต่อไป

2. เผยแพร่ประชาสัมพันธ์โครงการฯ

    การประชาสัมพันธ์ มีบทบาท ความสำคัญและมีอิทธิพลอย่างยิ่ง เพราะเป็นเครื่องมือสื่อสารได้ทุกที่ ทุกเวลา เพื่อให้ผู้รับสารมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกัน เกิดการรับรู้ การยอมรับ เป็นที่รู้จัก ตลอดจนนำไปสู่การสร้างการมีส่วนร่วมระหว่างกันผ่านช่องทางสื่อสังคมออนไลน์ เว็บไซต์ เฟซบุ๊ก และสื่อสิ่งพิมพ์ ประเภทวารสารขององค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรี เพื่อเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารให้ประชาชนได้รับทราบ และเพื่อให้ประชาชนได้ใช้ประโยชน์จากการพัฒนา
ฝายหนองเป็ด ในการช่วยแก้ไขปัญหาอุทกภัยและแก้ไขปัญหาภัยแล้งเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำในฤดูฝนและใช้ประโยชน์จากการกักเก็บน้ำ ไว้ใช้ในการทำเกษตรกรรมของประชาชนในพื้นที่

3. การประชุมติดตามรับฟังปัญหาและข้อเสนอแนะ

   องค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรี ได้จัดประชุมประชาคมในพื้นที่บริเวณฝายบ้านหนองเป็ดเพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ข้อเสนอแนะจาก ผู้ใหญ่บ้าน กำนัน ประธานกลุ่มแปรรูปผลผลิตการเกษตร ประธานกลุ่มสตรีบ้านหนองเป็ด นายกองค์การบริหารส่วนตำบลโคกเจริญ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลวังทอง สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรีเขตอำเภอโคกเจริญ และประชาชน ได้มีส่วนร่วมในการเสนอแนะ ปรับปรุงและพัฒนาโครงการฯ
ดังกล่าว ซึ่งถือว่าเป็นการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่อย่างแท้จริง 

 โดยจากการประเมินผลโครงการฯ สรุปได้ดังนี้

   โครงการสืบสานตามแนวพระราชดำริ (แก้มลิง) กิจกรรม “บริหารจัดการน้ำเพื่อป้องกันปัญหาการเกิดอุทกภัยอย่างมีประสิทธิภาพ”ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ขององค์การบริหารส่วนจังหวัดลพบุรี จากการสัมภาษณ์ประชาชนและการตอบแบบสอบถาม ผลการประเมิน คือ ประชาชนในพื้นที่สามารถนำมาใช้ปฏิบัติได้ ระดับมากที่สุด โครงการฯ นี้ สามารถช่วยป้องกันและแก้ไขปัญหาการเกิดอุทกภัยและปัญหาภัยแล้งได้ในระดับมากที่สุด โครงการฯ นี้มีประโยชน์ระดับมากที่สุดและประชาชนมีความพึงพอใจต่อโครงการฯ นี้ระดับมากที่สุดเช่นเดียวกัน โดยมีผลคะแนนความพึงพอใจต่อโครงการฯ ในภาพรวมระดับมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.63 คิดเป็นร้อยละ 92.60

สรุป การดำเนินโครงการสืบสานตามแนวพระราชดำริ (แก้มลิง) กิจกรรม “บริหารจัดการน้ำเพื่อป้องกันปัญหาการเกิดอุทกภัยอย่างมีประสิทธิภาพ”ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ณ ฝายหนองเป็ด หมู่ที่ 7 ตำบลวังทอง
อำเภอโคกเจริญ จังหวัดลพบุรี ซึ่งมีระยะเวลาดำเนินการระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ.2566 เพื่อป้องกันแก้ไขปัญหาการเกิดอุทกภัยและปัญหาภัยแล้งให้แก่ประชาชนในพื้นที่ ตลอดจนเป็นการสร้างงาน สร้างอาชีพในการทำประมงน้ำจืด รวมไปถึงการทำการเกษตรกรรมที่ยั่งยืน ซึ่งเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของโครงการฯ อย่างครบถ้วน